ಕಾಡಿನ ಹಾಡು!

ಇವತ್ತು ದೀಪಾವಳಿ ರಜೆಗೆಂದು ಮನೆಗೆ ಬಂದಾಗ , ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮೂರು ಸೌಂಡ್ ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಗಳು ಬಂದು ಕುಳಿತಿದ್ದವು.  ಅವು ಏಕೆ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು  ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಕೇಳಿದಾಗ,ಈ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಜೀವ ವಿಜ್ಞಾನಿ Dr. ಕೆ. ವಿ ಗುರುರಾಜ ಅವರು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು, ಇವು ಕಾಡನ್ನು ಕೇಳುವ  ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದ  ಪರಿಕರಗಳೆಂದು ಎಂದು ತಿಳಿಯಿತು. ಆದರೆ ಕಾಡು ಕೇಳುವುದೆಂದೆಂದರೆ? ಕಾಡನ್ನು ನೋಡಬಹುದೆ ಹೊರತು, ಕೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದಲ್ಲವೇ? 

   ಕೇಳಬಹುದು. ನೀವು ಎರಡು ನಿಮಿಷ ಹೊರಗಿನ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಕಿವಿಗೊಟ್ಟು  ಕೇಳಿ. ಅದು ಮರುಭೂಮಿಯಾಗಿದ್ದರು ಯಾವುದಾದರೂ ಸದ್ದು ಕೇಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ವಾಹನಗಳ ಸದ್ದೇ ಆಗಿರಬಹುದು. ಅಥವಾ ಹಕ್ಕಿಗಳ ಚಿಲಿಪಿಲಿಯೇ ಆಗಿರಬಹುದು. ಅಥವಾ ಎಲೆಗಳೆ ಆಗಿರಬಹುದು. ಇಂತಹ ಸದ್ದುಗಳನ್ನು soundscapes ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. 

             ಹೀಗೆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಸದ್ದುಗಳನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್  ಮಾಡಿ ಅದರ ಮೂಲಕ ಕಾಡನ್ನು ಮತ್ತೊಂದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ನೋಡಬಹುದದಲ್ಲವೇ? ಇದಕ್ಕೇ ನಾನು ಕಾಡನ್ನು ಕೇಳಬಹುದು ಎಂದಿದ್ದು. ನಾನು ಮೊದಲೊಮ್ಮೆ camera traps ಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾಡಿನ ಚಲನವಲನಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುವ ಬಗಗೆ  ಬರೆದಿದ್ದೆ. ಅದು ಕಾಡು ನೋಡುವ ಪರಿ. ಇದು ಕಾಡು ಕೇಳುವ ಪರಿ. 

ಕಳೆದ ವಾರವಷ್ಟೆ ಈ  soundscapes  ಬಗ್ಗೆ ಓದಿದ್ದ ನನಗೆ, ಮನೆಗೆ ಈ ಉಪಕರಣಗಳು ಬಂದಿದ್ದು ತುಂಬಾ ಖುಷಿಯಾಯಿತು. ಈ ರೆಕಾರ್ಡರ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಬರ್ನಿ ಕ್ರೌಸ್. ಅವರು 1968 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನೀವು ಅವರ ಭಾಷಣವನ್ನು ಟೆಡ್ ಟಾಕ್ಸ್ ನಲ್ಲಿಯೂ ಕೇಳಬಹುದು. ಅವರು ತಮ್ಮ 53 ವರ್ಷಗಳ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂಡ್‌ಸ್ಕೇಪ್‌ಗಳ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸೌಂಡ್ ಸ್ಕೇಪ್ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ habitat loss ಕೂಡ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

 ಸೌಂಡ್ ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾಡನ್ನು ನೋಡುವ ರೀತಿಗೆ bio-acoustics ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಬಾವಲಿಗಳು, ಬ್ಲ್ಯೂ ವ್ಹೇಲ್ ಗಳು ಹೊರಡಿಸುವ ಮನುಷ್ಯರ ಕಿವಿಗೆ ಕೇಳಿಸದ frequencyಯಲ್ಲಿರುವ ಸದ್ದುಗಳನ್ನೂ ಕೇಳಬಹುದು. ಈ ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಹಲವು ಹೊಸ ಜೀವಿಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ. ಕಾಡಿನ ಯಾವುದೋ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ   ಅವಿತು ಕುಳಿತ ಅದೆಷ್ಟೋ ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಜೀವಿಗಳು ಹೀಗೆ ಸಿಗಬಹುದು! ಇದೆ ರೀತಿ ಕೆಲವು ಅಳಿದುಹೋಗಿದೆ  ಭಾವಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಜೀವಿಗಳೂ ಸಿಕ್ಕಿವೆಯಂತೆ.

ಜೊತೆಗೆ ಈ ಸೌಂಡ್ ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಗಳಿಂದ ಹಲವು ಕಾಡುಗಳ್ಳರೂ  ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿದ್ದಾರೆ. ಯಾರೆ ಕಾಡಿಗೆ ಬಂದು ಮರ ಕಡಿದರೂ, ಶಿಕಾರಿ ಮಾಡಿದರೂ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಆಗಿಬಿಡುತ್ತದಲ್ಲ...

   ಈ ಸೌಂಡ್ ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಗಳು ದೊಡ್ಡ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳಂತಿದ್ದವು ಎಂದೆನಲ್ಲ, ಅವು ಕೇವಲ ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರವಂತೆ. ನಿಜವಾದ ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಅದರ ಒಳಗಡೆ ಕುಳಿತಿರುತ್ತದೆ.

ಇದು ನಿಜವಾದ ಸೌಂಡ್ ರೆಕಾರ್ಡರ್. 

ಇವತ್ತು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಜೇನಿನ ಸದ್ದನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಿ ನೋಡಲು ಹೂ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದ  ಹೊನಗಲು ಮರ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ತೋಟದ ಅಡಿಕೆ ಮರಕ್ಕೆ  ಬಂದ ಸಿಂಗಾರಕ್ಕೆ ಒಂದೊಂದು  ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಕಟ್ಟಿದ್ದೆವು. 

ಹೊನಗಲು  ಮರಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಿರುವ ರೆಕಾರ್ಡರ್ 

 

ರೆಕಾರ್ಡ್ ಆದ ಸೌಂಡ್ ಗಳ visualization  

 ಈಗ ನಮ್ಮನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಅವುಗಳಿಂದ ಕಾಡನ್ನು ನೋಡಬಹುದು( ಕ್ಯಾಮೆರಾ trap ) , ಕಾಡನ್ನು ಕೇಳಬಹುದು (ಸೌಂಡ್ ರೆಕಾರ್ಡರ್), ಕಾಡಿನ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಸಹ ನೋಡಬಹುದು  (thermal camera ). ಇನ್ನೂ ರುಚಿಯ ಮೂಲಕ ಕಾಡನ್ನು ಸವಿಯುವುದು  ತುಂಬಾ ಹಳೆಯದು. ಆದರೂ ಇದಕ್ಕೆಂದು  ಇನ್ನೂ ಯಾವುದೋ ಉಪಕರಣವೆಂದು  ಬಂದಿಲ್ಲ. ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನೂ ಮೂಗಿನ ಮೂಲಕ ಕಾಡನ್ನು ಆಘ್ರಾಣಿಸುವುದು ಒಂದು ಉಳಿದಿದೆ.  ಉಳಿದಿದರುವುದು ಇವೆರಡರ  ಮೂಲಕ ಕಾಡನ್ನು ಅವಲೋಕಿಸುವ ಪರಿ ಮಾತ್ರ. ಇವಕ್ಕೂ ಒಂದು technology  ಬಂದುಬಿಟ್ಟರೆ ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿರಬಹುದು ಅಲ್ಲವೇ? 

Reference :

Balachandra hegde,

Dr. K.V. Gururaja