ರೈನಾ ದೆ ಪಿಮೆಂಟಾ - ಕರಿಮೆಣಸಿನ ರಾಣಿಯ ಕಥೆ!

ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವಾಗ, ರಾಣಿ ಅಬ್ಬಕ್ಕದೇವಿ ಉಳ್ಳಾಳದ ರಾಣಿಯಾಗಿದ್ದಳು.. ಅವಳು ಪೋರ್ಚುಗೀಸರೊಡನೆ ಹೋರಾಡಿದಳು.. ಎಂದೆಲ್ಲಾ ಬಾಯಿಪಾಠ  ಮಾಡಿರುತ್ತೇವೆ. ಹಾಗೆ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿ, ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಮುಂತಾದ ರಾಣಿಯರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಕಲಿತಿರುತ್ತೇವೆ. ಈಜಿಪ್ಟ್ ನ ಕ್ಲಿಯೋಪಾತ್ರ, ನೆಫೇರಿಟ್ಟಿ , ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನ ರಾಣಿ ಎಲಿಜಬೆತ್ ಮುಂತಾದವರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಕೇಳಿರುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ನಮ್ಮೂರಿನ ರಾಣಿಯರ ಬಗ್ಗೆ, ನಮ್ಮೂರಿನ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ಎಷ್ಟು ಗೊತ್ತು? 

ನನಗೆ ನಿಜ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಸೊದೆ ಅರಸರ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪ ಕೇಳಿದ್ದು ಬಿಟ್ಟರೆ, ಮತ್ತೇನು ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈಗೊಂದು 2 ವಾರದ ಹಿಂದೆ ಗಜಾನನ ಶರ್ಮಾ ಅವರ ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕ ಓದಿದೆ. ಈ ವರ್ಷದ ನನ್ನ favorite  ಪುಸ್ತಕ ಎನ್ನಬಹುದೇನೋ. 

ಚೆನ್ನ ಭೈರಾ ದೇವಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದೆರಡು ಕಥೆಗಳನ್ನೂ, ಡಾ. ಕೆ. ಎನ್. ಗಣೇಶಯ್ಯನವರ 'ಬಳ್ಳಿ ಕಾಳ ಬೆಳ್ಳಿ' ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನೂ ಓದಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ಈ ರಾಣಿಯ ಪೂರ್ಣ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ, ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಪಝಲ್ ತುಂಡುಗಳಂತೆ ಇತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ಪುಸ್ತಕ ಉಳಿದ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಸ್ತಕದಂತೆ ಇರದೆ, ಕಥೆಯಂತೆ ಇದ್ದು,  ತುಂಬಾ ಇಷ್ಟವಾಯಿತು. 

ಯಾರಿವಳು ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿ? : ಇವಳು ಗೇರುಸೊಪ್ಪದ ರಾಣಿ! ಗೇರುಸೊಪ್ಪ ನಮ್ಮ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿ (ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ) ಇದು ಶರಾವತಿ ನದಿಯ ಬಳಿ ಇದೆ. ಈ ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿಯ ಕಥೆ ಇತಿಹಾಸದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವದ ತಿರುವಿನಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ: ಹೊಸ ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರ! ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದಿದವರೇ. ಒಟ್ಟೋಮನ್ ತುರ್ಕಿಗಳು ಪ್ರಪಂಚದ ವ್ಯಾಪಾರ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದ ಕಾನ್ಸ್ಟಾಂಟಿನೋಪಲ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಾಗ, ಅವರು ಏಷ್ಯಾದಿಂದ ಸರಕುಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಹಾಗಾಗಿ ಸ್ಪೇನ್ ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗಲ್ ನಂತಹ ಕೆಲವು ದೇಶಗಳು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಇತರ ಏಷ್ಯನ್ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಹೋದವು- ಮಸಾಲೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಲು. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಬಂದ ಪೋರ್ಚುಗೀಸರು ಗೋವಾವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡ ಸಮಯದಲ್ಲಿ , ನಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶವು ವಿಜಯನಗರದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿತ್ತು. ಮತ್ತು ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿಯ ತಾಯಿ ಭೈರಾದೇವಿ ಮಹಾಮಂಡಳೇಶ್ವರಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ನಂತರ, ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿಯ ಸಹೋದರಿ ಚೆನ್ನಾದೇವಿ ರಾಣಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಅವಳು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತೀರಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಕಿರಿಯ ಮಗಳು- ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿ 1550 ರಲ್ಲಿ ಗೇರುಸೊಪ್ಪದ ರಾಣಿಯಾದಳು. ಈಕೆ ಪೋರ್ಚುಗೀಸರನ್ನೇ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿದ ಧೈರ್ಯವಂತೆ. ಪೋರ್ಚುಗೀಸರು ಇವಳನ್ನು ರೈನಾ ದೆ ಪಿಮೆಂಟ ಅಂದರೆ ಕರಿಮೆಣಸಿನ ರಾಣಿ ಎಂದು ಹೆಸರು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು! ತನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ಸೈನ್ಯದ ತುಕಡಿಯ ಜೊತೆಗೆ, ಪೋರ್ಚುಗೀಸರ ದೊಡ್ಡ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ್ದಳು!ಈ ರಾಣಿ ಜೈನ ಧರ್ಮದವಳು. ಈಕೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಚತುರ್ಮುಖ ಬಸದಿಯಂತಹ ಕೆಲವು ಬಸದಿಗಳನ್ನು ಈಗಲೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಈಕೆ ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಮೆಣಸು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ರೈತರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿ ಕಾಳುಮೆಣಸಿನ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಿದ್ದವಳು. ಹಲವು ಮೆಣಸು ಬಾವಿಗಳನ್ನು ಕಾಳುಮೆಣಸಿನ ಸಂಸ್ಕರಣೆಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಳಂತೆ.

ಆದರೆ ಕೆಲವು ನೆರೆಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಒಗ್ಗೂಡಿ ಮಾಡಿದ ಗೇರುಸೊಪ್ಪದ ಮೇಲಿ ನ ದಾಳಿಯಿಂದ ವಯಸ್ಸಾಗಿದ್ದ ರಾಣಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಿದರು . ನಂತರ, ಗೇರುಸೊಪ್ಪ ಕೆಳದಿಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂತು . ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿಯೇ ತೀರಿಕೊಂಡಳು. ಅದರ ನಂತರ ರಾಣಿ ಇತಿಹಾಸದಿಂದ ಪೂರ್ಣ ಮರೆಯಾಗಿದ್ದಳು. ಕೆಲವು ಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಆಕೆಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವಳು ಎಲ್ಲಾ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಮೆಣಸು ಬಾವಿಯಲ್ಲಿ ಹೂಳಿದ್ದಳು. ಆದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಬೀತು ಮಾಡಲು ಯಾವುದೇ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲ.

ನನಗೆ ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಇಷ್ಟವಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಅದು ಇದರ ನೈಜತೆ. ನಾವೂ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪಯಣಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ.  ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದಿ ಮುಗಿಸಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ''ಅಯ್ಯೋ ಇಷ್ಟು ಬೇಗ ಮುಗಿಯಿತೆ'' ಎನಿಸಿದ್ದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ.

ಈ ಪುಸ್ತಕ ಒಂದು must read. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಬಂದಿರುವ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಪುಸ್ತಕ. ನನಗೆ ನಮ್ಮೂರಿನ ರಾಣಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೇಳಿದ ಈ ಪುಸ್ತಕ ನನ್ನ ಪೂಸಕ್ತಕ ಕಾಪಾಟಿನಲ್ಲಿನ ಈ ವರ್ಷದ ಸ್ಟಾರ್ ಪುಸ್ತಕ😉